Kawia – Krótka historia
Dane historyczne (głównie archeologiczne) wskazują, że kawia jest to zwierzątko udomowione ok. 2500 lat p.n.e. Najprawdopodobniej były wykorzystywane jako pokarm przez ludność Ameryki Południowej, gdzie do dziś są hodowane na mięso. Były wykorzystywane również w obrzędach religijnych, w XV i XVI wieku składano je ofierze. Do Europy dotarły w XVI wieku. Były wykorzystywana jako zwierzę laboratoryjne, hobbystyczne i hodowlane.
W 2015 roku Państwowa Akademia Nauk zmieniła oficjalną nazwę tego ssaka na kawia domowa (łac. Cavia porcellus). Wcześniejsza nazwa gatunkowa była wynikiem błędnego tłumaczenia z języka hiszpańskiego na angielski. Dodatek „morska” prawdopodobnie był związany z tym, że zwierzęta przybyły „zza morza”. Niemniej jednak świnka morska pozostaje do dziś zwyczajową nazwą i jest powszechnie używana.
Wielkość i długość życia świnek morskich
Kawia to gryzoń o walcowatym kształcie i krótkich nóżkach. Ich średnia masa ciała to ok. 1,5 kg. (nawet do 2kg.). Przeciętna długość życia wynosi od 6 do 8 lat. W hodowlach występują w różnym umaszczeniu, najpopularniejsze są gładkowłose, rozety (z charakterystycznym rozwichrzonym futerkiem), peruwiańskie (dłuższy, miękki włos) oraz bezwłose (skinny).
Żywienie kawii domowej
Pokarmem najbardziej naturalnym są rośliny zielone (listki, natki). Podstawę codziennej diety powinno stanowić siano, którego nie może brakować (ewentualnie świeża trawa), do tego świeże lub suszone zioła, mieszanki warzyw. Karma jest dodatkiem ewentualnym i nie jest niezbędna. Powinno się ją podawać w niewielkiej ilości (ok. łyżki stołowej dziennie). Świnka nie jest ziarnojadem! W wielu pospolitych, tańszych karmach dla tych zwierząt są zboża, co jest błędem i nie zgadza się z ich fizjologią.
Do roślin lubianych przez te gryzonie należą: lucerna, mniszek lekarski, babka lancetowata i szerokolistna, koper, pietruszka zielona, bazylia, pokrzywa i wiele innych. Doskonałym dodatkiem są gałązki drzew liściastych (brzoza, leszczyna, jabłoń itp.). Pomagają w ścieraniu stale rosnących zębów. Ważnym dodatkiem, jaki należy zapewnić jest witamina C. Świnki nie potrafią same jej syntetyzować, dlatego trzeba ją podawać stale. Najlepiej w formie płynnej, bezpośrednio do pyszczka. Wlanie do miseczki niczego nie gwarantuje, witamina C jest nietrwała. Niedobory objawiają się zapaleniami dziąseł i problemami ze stawami. Dzienna porcja witaminy dla świnki do 20 mg/kg masy ciała.
Klatka i akcesoria
Klatka powinna mieć minimalnie wymiary 80 x 50 x 45 cm. Można też zainwestować w kojec dla gryzoni i dzięki temu zapewnić im więcej miejsca. Jest to bardzo dobre rozwiązanie, gdy decydujecie się na trzymanie więcej niż jednego zwierzątka, co szczere polecam. Świnki to zwierzęta stadne i najlepiej czują się w towarzystwie osobników swojego gatunku. Niezależnie od rozmiarów klatki, codzienny wybieg i kontakt z opiekunem są obowiązkowe! Nie są to zwierzęta, które można cały czas trzymać w zamknięciu.
W klatce powinien znaleźć się paśnik na siano, ciężka miska (najlepiej ceramiczna) na pokarm oraz pojemnik na wodę. Może to być miska lub poidło. Można wstawić również domek, najlepiej drewniany lub kartonowy, by zwierzę miało się gdzie schować (nie polecam plastikowych, bo zwykle kawie go gryzą i zjadają fragmenty tworzywa).
Istotną sprawą jest podłoże dla świnek. Jako gryzonie, na podeszwach łapek mają delikatne poduchy. Sam pellet drewniany jest dla nich najczęściej zbyt twardy, trociny z kolei bardzo pylą i słabo wchłaniają mocz. Wielu opiekunów miesza trociny i pellet razem, co bywa dobrym rozwiązaniem. Dobrze sprawdzają się też podłoża celulozowe – miękkie, niepylące i dobrze chłonące płyny. Popularnym rozwiązaniem jest również stosowanie pelletu i wykładanie na niego DryBed / VetBed, czyli maty przypominającej wykładzinę, która przepuszcza mocz, a sama pozostaje sucha. Zamiast tego można też spróbować wyłożyć matę łazienkową (do kupienia w sklepach z wyposażeniem wnętrz).
Uwaga na hamaki dla świnek! Kawia to zwierzę o długim tułowiu i delikatnym kręgosłupie, dlatego tego typu gadżety są dla nich niebezpieczne. Kołowrotki są absolutnie zakazane.
Kawia – Najczęstsze choroby
Świnki są podatne na grzybice skóry, często zdarza się, że zaraz po kupnie zwierzęcia pojawiają się zmiany na jego skórze (punktowo łuszcząca się, trochę wyłysiała skóra). Związane jest to ze stresem wynikającym ze zmiany miejsca, osłabieniem odporności, złymi warunkami w sklepie lub u hodowcy. Schorzenie to wymaga konsultacji z weterynarzem, najlepiej specjalizującym się w zwierzętach egzotycznych lub futerkowych. Leczenie trwa czasem kilka tygodni. Jest to choroba, która może przenieść się na człowieka i trzeba na to uważać.
Inną pospolitą przypadłością są choroby związane z zębami. Może być to krzywy zgryz, przez co zęby nie ścierają się w odpowiedni sposób i trzeba je skracać, przerost zębów spowodowany złą dietą lub stany zapalne jamy ustnej wynikające z niedoboru witaminy C. Nieprawidłowe odżywianie może prowadzić też do biegunek, które przy nasileniu są bardzo niebezpieczne i wymagają konsultacji z lekarzem. Kupując czy adoptując świnkę trzeba zwrócić uwagę czy jej pupa jest czysta, oczka i nosek suche. Zdrowe zwierzę jest ruchliwe i ciekawskie.
Inne informacje
Świnki to zwierzaki akustyczne. Naprawdę kwiczą, zwłaszcza gdy usłyszą dźwięki związane ze zbliżającym się posiłkiem. Zadowolone i odprężone gruchają (podobnie jak gołębie). Przyzwyczajają się do rytmu dnia opiekunów i potrafią nawoływać, aby zwrócić na siebie uwagę. Dość trudno nauczyć je załatwianie się do kuwety (dużo trudniej, niż np. króliki), ale oczywiście można próbować, bo ułatwia to sprzątanie. Na pewno potrafią być uroczymi i ciekawymi towarzyszami życia rodzinnego.
